در هنگام خرید طلا، واژه عیار به دفعات شنیده شده و از فاکتورهای مهم و تاثیرگذار در قیمت نهایی محصول است. قبل از توضیح اینکه طلا 18 عیار یعنی چی! باید ابتدا بدانید عیار طلا یعنی چه؟ و سپس به سراغ توضیح موضوعمان برویم.
عیار به مفهوم نسبت ماسه طلا به وزن مواد درجه دار موجود در آلیاژ آن است. هر چقدر که نسبت ماسه طلا نسبت به دیگر مواد آلیاژ بیشتر باشد، خلوص بالاتر بوده و عیار نیز بیشتر خواهد بود.
طلای 18 عیار یعنی چی؟
طلای 18 عیار به این معنی است که از 24 آلیاژ موجود در این ماده، 18 قطعه آن طلای خالص است و باقی مواد شامل آلیاژهای متفاوت دیگر هستند. این آلیاژها میتواند شامل نقره، مس و دیگر مواد مشابه باشد که کلا شامل 6 قطعه خواهند بود.
طلاهای 18 عیار دارای 75 درصد خلوص هستند. عیار 18 از نظر خلوص، در درجه معمولی قرار داشته و گزینه‌ای متوسط به شمار میرود. کاربرد آن میتواند برای ساخت جواهرات مثل انگشتر، گوشواره و دیگر زیور آلات باشد.
وزن طلای ۱۸عیار
در بررسی دقیقتر، به مبحث وزن این طلا برخورد خواهیم کرد. وزن مخصوص طلای 18 عیار یا چگالی، به معنای نسبت جرم طلا به حجم آن است. این وزن در شرایط عادی و در دمای استاندارد باید در حدود 19.32 گرم بر سانتی متر مکعب باشد. همین مساله برای طلا با عیار 18 نیز صدق میکند. برای این عیار، میتوان از فرمول زیر برای بررسی وزن مخصوص طلای 18 عیار استفاده کرد:
وزن مخصوص طلا = وزن مخصوص طلای خالص × درصد خالصی طلای 18 عیار
در یک توضیح دقیقتر:
وزن مخصوص طلای 18 عیار = 19.32 گرم / سانتی‌متر مکعب × 0.75
این وضعیت برای هر نوع آلیاژ متفاوت بوده و مثال فوق صرفا در مورد عیار 18 صدق میکند.
انواع عیارهای طلا
در بازار، عیارهای متفاوتی موجودند که هریک دارای مشخصات و کاربردهای خاصی هستند. از نمونه‌های رایج میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عیار 24
تمامی 24 آلیاژ، طلا هستند. درصد خلوص آن 99.9 درصد است. کاربرد آن عمدتاً در ساخت سکه و جواهرات خاص است.
عیار 22
درصد خلوص 91.7 درصد است و کاربرد آن در ساخت برخی جواهرات با خلوص بالا است.
عیار 18
درصد خلوص 75 درصد است .با داشتن قیمت مقرون به صرفه، بهترین گزینه برای ساخت زیور آلات در بازار به شمار رفته و در مناسبات مختلف نیز بهترین طلا برای هدیه دادن به شمار میرود.
عیار 14 و 9
در گروه ضعیفترین و ناخالصترین نوع طلا قرار دارند. این دو عیار گرچه ارزش مالی بالایی ندارند؛ اما به هرحال به دلیل مقاومت بالا میتوانند برای ساخت زیورآلات مورد استفاده قرار گرفته و کاربردهایی دیگر نیز داشته باشند. این درصدها معمولاً در ایران برای ساخت زیورآلات مورد استفاده قرار نمیگیرند.
مزایا و معایب طلای 18 عیار
این درصد خلوص، در برابر زنگ زدگی و آسیب‌های محیطی، مقاومت بالایی دارد. همچنین از نظر ظاهری نیز رنگ چشمگیرتری داشته و به همین دلایل، گزینه‌ای مناسب و رایج برای ساخت زیور آلات به شمار میرود. از طرف دیگر، نسبت به عیارهایی همچون 22 و 24 نیز دارای قیمتی مقرون به صرفه است.
اما در کنار این مزایا، از معایبی نیز برخوردار است. برخی افراد ممکن است به دیگر آلیاژهای موجود در آن واکنش‌های آلرژیک نشان داده و در صورت استفاده از این عیار به عنوان زیورآلات، دچار خارش و واکنش‌های اگزما شوند. از طرف دیگر، این مورد برای سرمایه گذاری از لحاظ اقتصادی در درجه متوسط بوده و نسبت به عیار 22 و 24 ارزش مالی کمتری بعنوان پس انداز دارد.
نحوه تشخیص طلا ۱۸ عیار
تشخیص عیار طلا برای افراد معمولی و با چشم غیر مسلح امری دشوار است. اما به طور کلی برای این کار، چند روش وجود دارد.
روش اول، استفاده از نشان عیار روی محصول است. این نشانه‌ها به صور اختصاری بوده و خلوص را نشان میدهد. مثلاً علائم اختصاری برای طلای 18 میتواند به شکل حروف 18 یا 750 باشد.
علاوه بر این، در بازار، نشانگرهایی هستند که با لمس سطح طلا، میتواند خلوص آن را تشخیص دهد. در صورتی که از عیار یک طلا مطمئن نیستید، مراجعه به مراکز فروش طلا و استفاده از این نشانگرها سریعترین و از مطمئن‌ترین روش‌ها برای تشخیص عیار است.
دیگر روشهای پیچیده‌تر مثل روشهای آزمایشگاهی و استفاده از لوپ جواهرات نیز وجود دارد؛ اما کماکان تشخیص با نشانگرها یکی از گزینه‌های برتر است.
گاهاً در برخی از نمونه‌ها ممکن است اجرای یک روش کافی نبوده و برای بررسی دقیقتر، نیاز به استفاده از روشهای ترکیبی برای عیار وجود داشته باشد. مثلا در جواهرات عتیقه معمولاً باید از ترکیب چند سیستم برای تشخیص عیار استفاده شود.
